ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 21.6.1998 και Άρθρο
ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 13.3.2005
AKKUYU.... Η 11η Τουρκική πυρηνική απειλή
Για 11η φορά η Τουρκία επανέρχεται στην κατασκευή όχι ενός, αλλά τεσσάρων πυρηνικών αντιδραστήρων στο Akkuyu απέναντι από την Κύπρο. Μετά από αλλεπάλληλες ματαιώσεις, οι προσπάθειες από το 1970 της Τουρκίας να αποκτήσει πυρηνική ενέργεια φαίνεται ότι πλησιάζουν το στόχο τους. Ήδη, η κατασκευή του πρώτου αντιδραστήρα βρίσκεται σε εξέλιξη.
Αυτή τη φορά η προσφορά και η χρηματοδότηση είναι Ρωσική (Rosatom) με κόστος ύψους 22 δισεκατομμυρίων περίπου ευρώ. Όμως, δεν είναι βέβαιο πως η εταιρεία θα μπορέσει να διαθέσει το τεράστιο αυτό ποσό λόγω των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία για την εισβολή της στην Ουκρανία.
Τα πυρηνικά απόβλητα του σταθμού θα αποθηκεύονται σε τουρκικό έδαφος, αλλά δεν είναι γνωστό που ακριβώς. Η Τουρκική κυβέρνηση επικαλείται το επιχείρημα της ενεργειακής έλλειψης της χώρας, αλλά δεν μιλάει για τη δυνατότητα απόκτησης της πρώτης ύλης κατασκευής πυρηνικών όπλων από την επεξεργασία των πυρηνικών αποβλήτων των αντιδραστήρων (πλουτώνιο-239). Μάλιστα, η Διεθνής Συνθήκη NPT, που έχει συνυπογράψει και η Τουρκία, ενώ απαγορεύει δραστηριότητες αντιδραστήρων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας να χρησιμοποιούνται για πυρηνικά όπλα, αφήνει ένα ανοικτό παράθυρο χρήσης αυτής της δυνατότητας (Non Proliferation Treaty, παράγραφος 10).
Σημερινό παράδειγμα της τριπλής εξάρτησης (τεχνολογικής, οικονομικής και γεωπολιτικής) μιας μη πυρηνικής χώρας που αποφασίζει την κατασκευή πυρηνικού σταθμού αποτελεί η εγκατάσταση του σταθμού στο Akkuyu της Τουρκίας από τη Ρωσική κρατική εταιρεία Rosatom. Η τελευταία έχει αναλάβει εξ ολοκλήρου τη χρηματοδότηση της κατασκευής, την προμήθεια του πυρηνικού καυσίμου, καθώς και τη μεταφορά και διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων, περιλαμβανομένης και της τελικής αποξήλωσης του σταθμού. Ήδη, οι εργασίες στον πρώτο από τους τέσσερις πυρηνικούς αντιδραστήρες έχουν διακοπεί εδώ και δύο χρόνια, με επίσημη αιτιολογία την αθέτηση συμφωνίας από τη Siemens, η οποία δεν παρέδωσε μεταξύ άλλων τη γεννήτρια ηλεκτρικής ενέργειας όπως είχε προβλεφθεί. Στο παρασκήνιο, ωστόσο, είναι εμφανές πως η Rosatom ασκεί πιέσεις, επιδιώκοντας να αναλάβει και την κατασκευή του δεύτερου πυρηνικού σταθμού στην περιοχή της Σινώπης, έργο που η τουρκική κυβέρνηση σχεδιάζει να αναθέσει αυτή τη φορά σε Κορεάτικη ή Καναδέζικη και όχι Ρωσική εταιρεία. Ο πολιτικός εκβιασμός, λοιπόν, έχει ήδη εμφανιστεί, προτού καν τεθεί σε λειτουργία ο σταθμός του Akkuyu.